تخم مرغ نه تنها یک وعده غذایی خوشمزه وکامل است، بلکه یک عنصر جدایی ناپذیر برای تهیه بسیاری از غذاها است. بعلاوه سال هاست که تخم مرغ به عنوان یک منبع غذایی طبیعی و کامل مطرح می باشد. این ویژگی، به علت مواد مغـذی اسـتثنایی تخـم مرغ است که دارای پروتئین با کیفیت بالا (دارای تمام 9اسید آمینه ضروری) و مقادیر قابل توجهی از ویتـامین هـا و مـواد معـدنی ضروری است.

در حقیقت، پروتئین تخم مرغ چنان کیفیت بالایی را دارد که بعنوان استانداردی برای مقایسه سایر پروتئین ها استفاده می شود. تخم مرغ ارزش بیولوژیکی 93 % دارد. ارزش بیولوژیکی سایر مواد غذایی عبارتند از 84 % برای شیر ، 76% برای ماهی و 74% برای گوشت گاو. بنابراین تخم مرغ بهترین پروتئینی است که می توان خرید و با نان بعنوان یک غذای کامل و مغذی که تمام احتیاجات تغذیه ای را در یک وعده غذایی تأمین می کند،مصرف نمود.

تخم مرغ نه تنها بالاترین منبع پروتئین مطلوب قابل مصرف است بلکه تقریبا" تمامی ویتامین ها (بجز ویتامین C)و مواد معدنی ضروری مورد نیاز انسان را دارا می باشد. این ماده غذایی حاوی ویتامین های مهم و مورد نیاز بدن از جمله ویتامین های  A,D,E,B6,B12، اسید فولیک، ریبوفلاوین و بویژه کولین است و به لحاظ داشتن ویتامین های مختلف، منبع غذایی مغذی و مناسبی برای تأمین نیازهای بدن است. بجز ریبوفلاوین که عمدتاً در سفیده است تمامی ویتامین های تخم مرغ در زرده آن وجود دارند.

کولین

کولین یکی از ویتامین های مهم موجود در تخم مرغ است. بدلیل اهمیت این ماده در ساختمان بدن عدم مصرف منابع آن درگروه های خاص بویژه زنان باردار و شیرده می تواند آثار سوء قابل توجهی داشته باشد. کولین تخم مرغ صرف نظر از تأثیر قابل توجه بر روی عملکرد مغـز و سیسـتم عصـبی بـرای رشـد ونمـو جنین و کودک و همچنین تقویت حافظه، برروی سلامت قلب و عروق نیز موثر است.

ویتامین A

ویتامین Aاز ویتامین های محلول در چربی است که در تخم مرغ وجود دارد. عوارض ناشی از کمبود آن عبارتند از : شب کوری، ناراحتی چشمی (خشک شدن موکوس چشم) و کاهش مقاومت بدن در مقابل بیماری های عفونی.

ویتامین B2

این ویتامین از ویتامین های محلول در آب است و در سفیده تخم مرغ به مقدار زیاد وجود دارد. عوارض ناشی از کمبود این ویتامین عبارت است از: التهاب بدن، خشک و پوسته پوسته شدن پوست اطراف دهان، گوش و بینی. در صورت کمبود شدید این ویتامین در بدن، در بینایی اختلال ایجاد می شود.

ویتامین B12

یکی از عناصر ضروری برای تشکیل گلبول قرمز خون است که در بافت های بدن حیوانات و شیر و تخم مرغ یافت می شود. عوارض ناشی از کمبود آن عبارتند از: کم خونی و خستگی.

ویتامین D

ویتامین Dاز ویتامین های محلول در چربی است و برای جذب، تعادل و تثبیت کلسیم و فسفر در بدن عنصری ضروری است. شیر ،کره، تخم مرغ و جگر حاوی مقدار کافی این ویتامین است. عوارض ناشی از کمبود آن عبارتند از : نرمی استخوان در کودکی و پوکی استخوان در میانسالی و کهنسالی.

ویتامین  E

ویتامین Eاز ویتامین های محلول در چربی در تخم مرغ است. عوارض ناشی از کمبود آن عبارتند از : نازایی ،عقیم شدن و ضعف عضله قلب.

علیرغم تمامی این شگفتی ها متاسـفانه جایگـاه تخـم مـرغ در سـبد غـذایی خانوارها بدلیل نا آگاهی در خصوص کلسترول آن، کاهش یافته است. باید بدانید که خوردن تخم مرغ حتی بیش از یک عدد در روز در بسیاری از مردم بدون ارتباط به جنس، سن و نژاد آنها باعث افزایش کلسترول خون نشده و حتی برای قلب می تواند مناسب و مفید هم باشد .

فاطمه ایزدی - کارشناس ارشد تغذیه - شبکه بهداشت و درمان شهرستان خرامه